Pleonazm powinien kojarzyć Ci się z branżą mleczarską. Dlaczego? Ponieważ to inaczej tzw. masło maślane. Dobra, koniec żartów, sięgnijmy po skodyfikowaną wiedzę.
Jak podaje słownik PWN, pleonazm[1] jest to: „wyrażenie składające się z wyrazów to samo lub prawie to samo znaczących”. Na co dzień możemy się spotkać z wieloma przykładami pleonazmów, gdyż występują powszechnie w mowie czy piśmie. Najczęściej pojawiają się, gdy ktoś chce przesadnie doprecyzować swoją wypowiedź, co nie zawsze jest dobrym wyjściem.
Oto kilka przykładów:
Okres czasu – okres oznacza czas trwania jakiejś czynności, jakiegoś zjawiska itp. Wiadomo zatem, że odnosi się on do czasu.
Fakt autentyczny – fakt z założenia powinien przekazywać coś, co się autentycznie zdarzyło. Słowa „autentyczny” zdecydowanie lepiej użyć w połączeniu z wydarzeniami czy sytuacjami.
Akwen wodny – definicja akwenu to zbiornik czy obszar wodny. Trudno byłoby znaleźć inny akwen niż ten wypełniony wodą.
Cofać się do tyłu – już samo cofanie się oznacza poruszanie się do tyłu.
Spadać w dół – podobnie jest w tym przykładzie, gdyż spadanie zakłada ruch w dół.
W miesiącu np. styczniu – nazwy miesięcy nie da się raczej pomylić z czymkolwiek innym, dlatego nie ma potrzeby ich dookreślenia poprzez wyżej wymienione połączenie.
Kontynuować dalej – kontynuowanie to czynność sama w sobie wyrażająca trwanie czegoś w dalszym ciągu, dalej.
Geneza powstania – geneza określa, w jaki sposób doszło do powstania czegoś, wyjaśnia jego okoliczności, a więc sama w sobie odnosi się do powstania.
Wracać z powrotem – używając słowa „wracać”, już mamy na myśli powrót. Warto w tym miejscu zwrócić również uwagę na pisownię „z powrotem” jako dwóch oddzielnych słów.
Numer NIP – rozwinięcie tego skrótowca brzmi następująco: „numer identyfikacji podatkowej”. Użycie przed nim słowa „numer” tworzy wrażenie: „numer numer identyfikacji podatkowej”.
Artykuły AGD – sytuacja jest analogiczna jak w powyższym przykładzie, gdyż pod tym skrótowcem kryje się nazwa: „artykuły gospodarstwa domowego”. Dodatkowe określenie „artykuły” tworzy jedynie zbędne powtórzenie.
Pleonazmy określa się jako błędy logiczne, nadmiar informacji. I choć błądzić jest rzeczą ludzką i pewnie każdy z nas kiedyś „cofał się do tyłu”, to jednak warto patrzeć na swoje nawyki językowe i wystrzegać się popularnych błędów. Mam nadzieję, że temat stał się Wam bliższy, a unikanie pleonazmów będzie dla Was bułką z masłem.
[1] https://sjp.pwn.pl/slowniki/pleonazm [dostęp: 20.04.2023 r.].
