1 stycznia 2024 roku do domeny publicznej trafiła najstarsza wersja Myszki Miki. Najbardziej znana na świecie mysz pojawiła się na ekranie po raz pierwszy 18 listopada 1928 roku w filmie Parowiec Willie.
Parowiec Willie
Myszka Miki została stworzona przez Walta Disneya oraz rysownika Uba Iwerksa i bardzo szybko zyskała popularność, a obecnie jest znakiem rozpoznawczym studia Disneya. Wraz z nastaniem nowego roku postać trafiła do domeny publicznej, a więc jest możliwe wykorzystanie jej w swojej twórczości bez konieczności otrzymania zgody korporacji. Jednak dotyczy to jedynie najstarszego wizerunku postaci z 1928 roku. Przez dekady wygląd Myszki Miki ulegał większym lub mniejszym modyfikacjom, dlatego jej późniejsze wersje nadal są objęte prawem autorskim.
Co więcej, bardziej współczesne przedstawienie oraz sama nazwa są chronione jako znak towarowy. Ten zaś może być wciąż przedłużany. Zatem nieustannie nielegalne jest na przykład przedstawianie Myszki Miki w białych rękawiczkach, czyli w formie, która jednoznacznie nasuwa na myśl skojarzenie z produkcjami wytwórni Walta Disneya. Podobnie pod tym względem sprawa wygląda w przypadku postaci Kubusia Puchatka, który trafił do domeny publicznej w 2022 roku. Jednakże dotyczy to tylko bohatera książki, której autorem jest Alan Alexander Milne. Wersja animowana stworzona przez Disneya nieprzerwanie podlega ochronie przez prawo autorskie. 1 stycznia 2024 roku do domeny publicznej trafiła również postać Tygryska, przyjaciela Kubusia Puchatka, która po raz pierwszy pojawiła się w książce Milne’ego pod tytułem Chatka Puchatka z 1928 r.
Wytwórnia zwraca szczególną uwagę na ochronę praw autorskich do stworzonych przez siebie postaci, gdyż na początku działalności utraciła prawa do Królika Oswalda, który był pierwowzorem Myszki Miki. On również został stworzony przez Disneya oraz Iwerksa w 1927 roku na prośbę Universal Pictures. Niedługo po tym okazało się, że studio wykupiło prawa autorskie do postaci bezpośrednio od rysowników. Dlatego wyżej wspomniany duet postanowił stworzyć Myszkę Miki, której wygląd wywołuje skojarzenia z Królikiem Oswaldem – Disney odzyskał prawa do niego dopiero w 2006 roku.
A tutaj link do fragmentu filmu Parowiec Willie:
Na ojczystym podwórku
Przy okazji warto również wspomnieć o polskich autorach, których utwory trafiły do domeny publicznej wraz z początkiem roku. Mowa tu o: Julianie Tuwimie, Kornelu Makuszyńskim oraz Konstantym Ildefonsie Gałczyńskim, którzy zmarli w 1953 roku. Zgodnie z obecną ustawą autorskie prawa majątkowe wygasają po siedemdziesięciu latach od śmierci autora, a uściślając, liczenie w pełnych latach rozpoczyna się po roku, w którym nastąpiła śmierć twórcy.
Co ciekawe, dzieła wyżej wymienionych pisarzy znajdowały się już w domenie publicznej. W chwili ich śmierci obowiązywała ustawa z 1952 roku, wedle której ochrona autorskich praw majątkowych w Polsce trwała jedynie przez dwadzieścia lat od śmierci autora. Następnie w 1976 roku uchwalono, że czas ten wynosi dwadzieścia pięć lat. W późniejszych latach dokonano jeszcze dwóch zmian. W 1994 r. weszła w życie ustawa, która zapewniała ochronę autorskich praw majątkowych przez pięćdziesiąt lat, a w 2000 r. – przez siedemdziesiąt. W wyniku tych zmian twórcy, o których mowa, wyszli z domeny publicznej w 1994 roku, aby do niej powrócić dwadzieścia cztery lata później.
